Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )
Pisso-mèu(-de-Gargano)
Lamium garganicum
Lamiaceae Labiaceae
Nom en français : Lamier du mont Gargano.
Descripcioun :Aquéu Lamium que sèmblo au pisso-mèu, trachis dins li tepiero roucaiouso, li roucaio e lis esboudèu de basso mountagno. Pamens pòu mounta fin qu'à 2300 m. Es uno planto raro au couchant, mai coumuno au levant. La flour fai pu de 2,5 cm de long e la petalo de darrié èi pas gibado coume aquesto dóu pisso-mèu. Coumpara emé lou pisso-mèu que ié sèmblo proun.
Usanço :Li fueio e li flour devon èstre manjadisso coume la maje part di Lamium. (F. Couplan, op.cit. p. 360). Poudès tambèn, coume d'enfant, ié suça si flour sucrado.
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lamium
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2,2 à 3,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 400 à 2300 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Tepiero roucaiouso
- Roucas
- Esboudèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterrano-Mountagnouso-Nord
Ref. sc. : Lamium garganicum L., 1753